เครดิตบูโรคืออะไร รู้จักระบบรายงานข้อมูลเครดิตก่อนขอสินเชื่อ

คุณเคยสงสัยไหมว่าทำไมธนาคารหรือสถาบันการเงินถึงต้องตรวจสอบ “เครดิตบูโร” ก่อนอนุมัติสินเชื่อ? หลายคนอาจเคยเจอเหตุการณ์ที่ยื่นกู้บ้าน กู้รถ หรือสมัครบัตรเครดิตแล้วไม่ผ่าน โดยไม่รู้สาเหตุที่แท้จริง ซึ่งหนึ่งในปัจจัยสำคัญคือ “ประวัติข้อมูลเครดิต” ที่ถูกจัดเก็บไว้โดยบริษัทข้อมูลเครดิตแห่งชาติ หรือที่รู้จักกันทั่วไปในชื่อ “เครดิตบูโร”
บทความนี้จะพาคุณไปเจาะลึกทุกแง่มุมของเครดิตบูโร ตั้งแต่ความหมาย วิธีการทำงาน ผลกระทบ และวิธีจัดการให้เครดิตของคุณดีขึ้น เพื่อเพิ่มโอกาสในการอนุมัติสินเชื่อในอนาคต

เครดิตบูโรคืออะไร

เครดิตบูโร คือ บริษัทที่ทำหน้าที่รวบรวม จัดเก็บ และรายงานข้อมูลสินเชื่อและประวัติการชำระหนี้ของบุคคลธรรมดาและนิติบุคคล ซึ่งเคยใช้บริการทางการเงินจากธนาคารหรือสถาบันการเงินต่าง ๆ โดยในประเทศไทย บริษัท ข้อมูลเครดิตแห่งชาติ จำกัด (National Credit Bureau: NCB) เป็นผู้ให้บริการด้านข้อมูลเครดิตรายเดียว

หน้าที่ของเครดิตบูโร

1. รวบรวมข้อมูลสินเชื่อ
   ข้อมูลจากธนาคาร บริษัทบัตรเครดิต บริษัทสินเชื่อ หรือสหกรณ์ออมทรัพย์ จะถูกส่งมายังเครดิตบูโรเพื่อจัดเก็บไว้ในระบบกลาง
2. จัดทำรายงานข้อมูลเครดิต
   เมื่อมีการยื่นขอสินเชื่อ สถาบันการเงินจะขอข้อมูลจากเครดิตบูโรเพื่อนำมาพิจารณาความน่าเชื่อถือของผู้กู้
3. ช่วยประเมินความเสี่ยง
   เครดิตบูโรช่วยให้ธนาคารสามารถประเมินความสามารถในการชำระหนี้ของลูกค้าได้แม่นยำมากขึ้น

ข้อมูลในรายงานเครดิตบูโรประกอบด้วยอะไรบ้าง

• ข้อมูลส่วนบุคคล เช่น ชื่อ-นามสกุล เลขประจำตัวประชาชน วันเกิด ที่อยู่ หมายเลขโทรศัพท์
• บัญชีสินเชื่อทั้งหมด เช่น บัตรเครดิต สินเชื่อบ้าน สินเชื่อส่วนบุคคล
• สถานะบัญชี เช่น ปกติ ปิดบัญชี ปรับโครงสร้างหนี้ ค้างชำระ
• ประวัติการชำระหนี้ย้อนหลัง 36 เดือน รายละเอียดการชำระตรงเวลา ล่าช้า หรือผิดนัด
• การขอข้อมูลเครดิต แสดงรายการว่าใครบ้างที่เคยขอข้อมูลของคุณและเมื่อใด

ความสำคัญของเครดิตบูโร

1. ใช้ประกอบการอนุมัติสินเชื่อ

ก่อนที่สถาบันการเงินจะอนุมัติเงินกู้ พวกเขาจะพิจารณาข้อมูลจากเครดิตบูโร เพื่อวิเคราะห์ความเสี่ยงและความสามารถในการชำระหนี้ของผู้กู้

2. เป็นตัวชี้วัดวินัยทางการเงิน

รายงานเครดิตสามารถแสดงให้เห็นว่าคุณมีพฤติกรรมการชำระหนี้อย่างสม่ำเสมอหรือไม่ ซึ่งถือเป็นปัจจัยสำคัญในการพิจารณาสินเชื่อ

3. มีผลต่ออัตราดอกเบี้ย

ลูกค้าที่มีประวัติเครดิตดี มักจะได้รับข้อเสนอที่ดีกว่า เช่น ดอกเบี้ยต่ำกว่า หรือวงเงินสูงกว่า

เครดิตบูโร กับ คะแนนเครดิต ต่างกันอย่างไร

แม้สองคำนี้จะเกี่ยวข้องกัน แต่ก็มีความแตกต่างชัดเจน

• เครดิตบูโร คือหน่วยงานที่จัดเก็บและรายงานข้อมูล
• คะแนนเครดิต คือคะแนนที่คำนวณจากข้อมูลในรายงานเครดิต เช่น ความตรงต่อเวลาในการชำระหนี้ ระยะเวลาการใช้สินเชื่อ วงเงินที่ใช้จริงเทียบกับวงเงินทั้งหมด เป็นต้น

ในประเทศไทย บริษัทเครดิตบูโรไม่ได้ให้คะแนนเครดิตโดยตรงแก่บุคคลทั่วไป แต่สถาบันการเงินอาจนำข้อมูลไปใช้คำนวณคะแนนเอง

ใครสามารถเข้าถึงข้อมูลเครดิตบูโรของเราได้

1. ตัวเราเอง สามารถขอรายงานข้อมูลเครดิตของตนได้
2. ธนาคารและสถาบันการเงิน แต่ต้องได้รับความยินยอมจากเจ้าของข้อมูลก่อน
3. บริษัทประกันหรือหน่วยงานอื่น ในกรณีเฉพาะที่มีกฎหมายรองรับหรือมีเหตุผลทางธุรกิจที่ชัดเจน

ตรวจเครดิตบูโรได้ที่ไหน

คุณสามารถตรวจสอบรายงานเครดิตบูโรของคุณเองได้ ผ่านช่องทางต่อไปนี้:

• เว็บไซต์ของเครดิตบูโร www.ncb.co.th
• แอปพลิเคชัน “เครดิตบูโร”
• ตู้ ATM ธนาคารกรุงไทย หรือธนาคารกรุงศรี
• สาขาของธนาคารหรือเคาน์เตอร์บริการที่ร่วมรายการ
• ไปรษณีย์ (ส่งแบบฟอร์มพร้อมสำเนาบัตรประชาชน)

วิธีอ่านรายงานเครดิตบูโร

1. ตรวจสอบข้อมูลส่วนตัวว่าถูกต้องหรือไม่
2. ดูจำนวนบัญชีสินเชื่อที่มี
3. ตรวจสอบสถานะหนี้ว่าอยู่ในสถานะปกติหรือมีค้างชำระ
4. ดูประวัติการชำระหนี้ย้อนหลัง เพื่อดูแนวโน้มพฤติกรรมการจ่าย
5. ตรวจสอบรายการผู้ที่เคยขอดูข้อมูลของเราในช่วง 2 ปีที่ผ่านมา

วิธีสร้างเครดิตดี

• จ่ายหนี้ตรงเวลาทุกงวด
• ไม่เปิดบัญชีสินเชื่อหลายรายการพร้อมกัน
• อย่าปิดบัตรเครดิตทุกใบในคราวเดียว
• ใช้วงเงินไม่เกิน 30% ของวงเงินที่มี
• ตรวจสอบเครดิตของตัวเองเป็นประจำทุกปี
• หลีกเลี่ยงการค้ำประกันหนี้ให้ผู้อื่น หากไม่มั่นใจในความสามารถของผู้กู้

ถ้าติดเครดิตบูโร แก้ไขได้อย่างไร

1. ชำระหนี้ค้างให้ครบถ้วน แล้วขอเอกสารรับรองการปิดบัญชี
2. ปรับโครงสร้างหนี้ กับเจ้าหนี้ เพื่อให้หนี้กลับมาอยู่ในสถานะปกติ
3. รอเวลาให้ข้อมูลลบออกเอง โดยปกติข้อมูลจะถูกเก็บไว้ 3 ปีหลังจากปิดบัญชี
4. แจ้งข้อผิดพลาด หากพบว่ามีข้อมูลผิด ให้ยื่นเรื่องแก้ไขกับเครดิตบูโร

ความเชื่อผิด ๆ เกี่ยวกับเครดิตบูโร

• เครดิตบูโรคือแบล็กลิสต์
  ไม่จริง เครดิตบูโรเพียงแค่รวบรวมข้อมูล ไม่ได้ตัดสินว่าใครควรได้หรือไม่ได้รับสินเชื่อ
• ถ้าปิดบัตรเครดิตทั้งหมดจะเครดิตดีขึ้น
  บางกรณีอาจทำให้สัดส่วนการใช้วงเงิน (Credit Utilization) สูงขึ้น และอาจส่งผลเสียต่อคะแนนเครดิต
• สมัครสินเชื่อหลายที่ไว้ก่อน ดีกว่าเผื่อผ่านสักที่
  การยื่นขอหลายที่ในเวลาใกล้กันอาจถูกมองว่าเสี่ยงและลดโอกาสอนุมัติ

สรุป

เครดิตบูโรไม่ใช่สิ่งที่ควรกลัว แต่ควรทำความเข้าใจและใช้เป็นเครื่องมือในการบริหารจัดการชีวิตทางการเงินของเราอย่างมีประสิทธิภาพ ยิ่งคุณรักษาวินัยการชำระหนี้ได้ดี รายงานเครดิตของคุณก็จะสะท้อนถึงความน่าเชื่อถือ และช่วยให้คุณมีโอกาสในการขอสินเชื่อ อัตราดอกเบี้ยที่ดี หรือแม้แต่โอกาสทางธุรกิจที่มากขึ้นในอนาคต