การขอทะเบียนบ้านใหม่เป็นขั้นตอนสำคัญสำหรับเจ้าของบ้านที่เพิ่งสร้างบ้านเสร็จหรือซื้อบ้านใหม่ เพื่อให้บ้านมีเลขที่บ้านและทะเบียนบ้านที่ถูกต้องตามกฎหมาย ซึ่งมีรายละเอียดและขั้นตอนต่าง ๆ ที่ควรทราบดังนี้
ข้อควรรู้ในการขอทะเบียนบ้านใหม่
ตามพระราชบัญญัติการทะเบียนราษฎร พ.ศ. 2534 เจ้าของบ้านต้องยื่นขอทะเบียนบ้านภายใน 15 วันหลังจากก่อสร้างบ้านเสร็จสมบูรณ์ หากไม่ดำเนินการภายในระยะเวลาที่กำหนด อาจมีโทษปรับไม่เกิน 1,000 บาท การมีทะเบียนบ้านที่ถูกต้องช่วยให้สามารถดำเนินการด้านต่าง ๆ ได้สะดวก เช่น การขอใช้บริการสาธารณูปโภค การขอสินเชื่อ และการยืนยันตัวตนในเอกสารราชการ
เอกสารที่ต้องใช้ในการขอทะเบียนบ้านใหม่
ในการยื่นขอทะเบียนบ้านใหม่ จำเป็นต้องเตรียมเอกสารดังต่อไปนี้:
- ใบรับแจ้งเกี่ยวกับบ้าน (ท.ร.9): ออกโดยผู้ใหญ่บ้านหรือองค์การบริหารส่วนตำบล (อบต.)
- ใบอนุญาตก่อสร้างหรือหนังสือรับรองสิ่งปลูกสร้าง: ตามกฎหมายว่าด้วยการควบคุมอาคาร หรือหนังสือสัญญาซื้อขายบ้าน (ถ้ามี)
- โฉนดที่ดินหรือเอกสารสิทธิ์แสดงการครอบครองที่ดิน: ใช้ในการก่อสร้างบ้าน
- บัตรประจำตัวประชาชนของเจ้าของบ้าน: ฉบับจริง
- บัตรประจำตัวประชาชนของผู้แจ้งขอทะเบียนบ้านหรือผู้ที่ได้รับมอบหมาย: ฉบับจริง
- หนังสือมอบอำนาจ (ถ้ามี): กรณีเจ้าของบ้านไม่สามารถยื่นเรื่องด้วยตนเอง
- รูปถ่ายสิ่งปลูกสร้างที่ดำเนินการแล้วเสร็จ: ประกอบไปด้วย 4 ด้าน คือ ด้านหน้า ด้านหลัง ด้านซ้าย และด้านขวาของตัวบ้าน
ขั้นตอนการขอทะเบียนบ้านใหม่
ยื่นเรื่องที่สำนักทะเบียนท้องถิ่น: ติดต่อสำนักทะเบียนในพื้นที่ที่บ้านตั้งอยู่ พร้อมเอกสารที่เตรียมไว้
การตรวจสอบเอกสาร: นายทะเบียนจะตรวจสอบความถูกต้องและความครบถ้วนของเอกสาร
การออกเลขที่บ้านและทะเบียนบ้าน: หากเอกสารถูกต้อง นายทะเบียนจะดำเนินการออกเลขที่บ้านและจัดทำทะเบียนบ้าน
การรับมอบทะเบียนบ้าน: เจ้าของบ้านหรือผู้ได้รับมอบอำนาจจะได้รับทะเบียนบ้านฉบับจริง
ระยะเวลาในการดำเนินการ
หลังจากยื่นเอกสารครบถ้วนและถูกต้องแล้ว ระยะเวลาในการดำเนินการจะขึ้นอยู่กับพื้นที่ที่บ้านตั้งอยู่
- ในเขตเทศบาล: ภายใน 7 วันทำการ
- นอกเขตเทศบาล: ภายใน 30 วันทำการ
ค่าใช้จ่ายในการขอทะเบียนบ้านใหม่
การขอทะเบียนบ้านใหม่มีค่าธรรมเนียมในการดำเนินการฉบับละ 20 บาท อย่างไรก็ตาม ค่าธรรมเนียมอาจมีการเปลี่ยนแปลง ควรตรวจสอบกับสำนักทะเบียนท้องถิ่นก่อนดำเนินการ
ประเภทของทะเบียนบ้าน
ทะเบียนบ้านแบ่งออกเป็นหลายประเภท ดังนี้:
- ทะเบียนบ้านชั่วคราว: ใช้ในกรณีบ้านที่ไม่ได้ขออนุญาตปลูกสร้างตามกฎหมาย หรือปลูกสร้างในพื้นที่ที่ไม่มีเอกสารสิทธิ์
- ทะเบียนบ้านชั่วคราวของสำนักทะเบียน: ใช้ลงรายการชื่อของบุคคลที่ทำการย้ายทะเบียนบ้านจากที่อยู่เดิมไปยังบ้านเลขที่ใหม่
- ทะเบียนบ้าน (ท.ร.13): ใช้ลงรายการชื่อบุคคลของคนต่างด้าวที่เข้าเมืองโดยชอบด้วยกฎหมายและไม่ชอบด้วยกฎหมาย
- ทะเบียนบ้าน (ท.ร.14): ใช้ลงรายการชื่อบุคคลที่มีสัญชาติไทยและบุคคลต่างด้าวที่มีใบประจำตัวคนต่างด้าว
- ทะเบียนบ้านกลาง: ใช้ลงรายการชื่อบุคคลในกรณีที่บุคคลนั้นไม่อาจมีชื่อในทะเบียนบ้าน
ทะเบียนบ้านดิจิทัลคืออะไร
ทะเบียนบ้านดิจิทัลเป็นระบบที่พัฒนาขึ้นเพื่อให้ประชาชนสามารถเข้าถึงข้อมูลทะเบียนบ้านผ่านระบบออนไลน์ โดยไม่จำเป็นต้องพกพาทะเบียนบ้านฉบับกระดาษ สามารถใช้บริการต่าง ๆ เช่น การตรวจสอบข้อมูลส่วนบุคคล การจองคิวรับบริการงานทะเบียนล่วงหน้า และการแจ้งย้ายที่อยู่ปลายทาง ผู้ที่สนใจสามารถลงทะเบียนผ่านแอปพลิเคชัน “Digital ID” บนระบบ iOS และ Android
หน้าที่ของ “เจ้าบ้าน” ตามกฎหมาย
- แจ้งเกิด (ภายใน 15 วัน) และแจ้งตาย (ภายใน 24 ชั่วโมง)
- แจ้งย้ายเข้า/ย้ายออก
- รักษาทะเบียนบ้านให้เป็นปัจจุบัน
เจ้าบ้าน ≠ เจ้าของบ้าน เสมอไป
เจ้าบ้านคือผู้ดูแลบ้านตามทะเบียน ส่วนเจ้าของบ้านคือผู้มีกรรมสิทธิ์ตามกฎหมาย